Reageren op nieuwsberichten

Journalisten en programmamakers kunnen soms enorm uit de bocht vliegen als het gaat om mensen met een psychische aandoening of verward gedrag. Dan zijn we ineens gevaarlijk gestoord of zielig. Je kunt daar heel boos om worden. Helaas levert dat weinig op. Wat werkt wel?

Nadenken

Bedenk dat de meeste journalisten integere mensen zijn, die een oprecht en eerlijk beeld willen geven van de wereld. Maar door onwetendheid en doordat ze vaak snel moeten werken, gaan ze soms mee in de waan van de dag. Ze hebben vaak zelf niet in de gaten dat ze negatieve stereotypen gebruiken als het over mensen met een psychische aandoening gaat. Wil je dat journalisten en programmamakers gaan nadenken over hoe ze berichten over mensen met een psychische aandoening? Volg dan de volgende stappen van de ‘feedback methode’. We hebben hier bij Samen Sterk goede ervaringen mee. Het heeft mooie gesprekken opgeleverd bij de redactie van De Volkskrant, NRC Handelsblad, Trouw, de nieuwsredactie van de NOS. En met individuele journalisten van onder andere De Telegraaf, het AD en Elseviers Weekblad.

Stappenplan

• Probeer te achterhalen wie het bericht gemaakt heeft. Vaak staat dat erbij. Meestal is het niet lastig om van die persoon het e-mail adres te achterhalen – dat staat meestal op de nieuwssite zelf. Lukt het niet, richt je bericht dan aan de betreffende redactiechef of de journalistieke ombudsman.

• Begin met te melden dat je ‘met belangstelling’ het bericht hebt gelezen, beluisterd of bekeken. Spreek je waardering ervoor uit dat de journalist aandacht besteedt aan dit onderwerp. Je kunt ook nog zeggen dat je een vaste lezer, luisteraar of kijker bent van het betreffende medium en dat je hun berichtgeving over het algemeen erg waardevol vindt – maar doe dat alleen als het ook echt zo is.

• Stel jezelf voor. Hou het kort.

• Herhaal de kern van het bericht in twee of drie zinnen. Hou het feitelijk: dit is wat ik lees, hoor of zie.

• Vertel wat dit met jou doet en hoe dat komt. Nu kun je ook melden dat je dit heel vervelend vindt (als dat zo is) en waarom. Zo nodig kun je het verbreden: jij bent niet de enige die zich hierdoor gestigmatiseerd zal voelen, er zijn veel meer mensen zoals jij. Hou het kort. Drie tot vijf zinnen zijn genoeg.

• Zeg dat je je niet kunt voorstellen dat het de bedoeling van de journalist was om jou en mensen zoals jij te stigmatiseren.

• Vraag vriendelijk aan de journalist of programmamaker om hier in de toekomst meer rekening mee te houden.

• Als je wilt kun je zelfs aanbieden om met de journalist in gesprek te gaan over je reactie, op een rustig moment.