Toen hij als 19-jarige bij de politie begon, wist hij niet wat hem te wachten stond en dat het werk behoorlijk heftig kon zijn. “Wist ik toen maar wat ik nu weet.” Met die kennis had hij een hoop leed kunnen voorkomen.
Al bijna 25 jaar werkzaam bij de Amsterdamse politie, vader van drie kinderen en auteur van het boek ‘Van diender tot patiënt’. We hebben het hier over Joeri, die nu zo’n anderhalf jaar ambassadeur is bij Samen Sterk zonder Stigma. Door zijn werk heeft Joeri nu al tien jaar PTSS. Hij is blijven werken, met tussenpozen waarin hij in therapie ging. Tot op heden heeft dit hem niet van zijn klachten af geholpen.
POSITIEVE DINGEN
De vraag of Joeri ook voordelen ziet van zijn psychische kwetsbaarheid, beantwoordt hij volmondig met ‘nee’. “De maximale schadevergoeding die iemand kan krijgen is €165.000,-. Al zou ik dat bedrag moeten lenen om daardoor van al mijn nachtmerries af te zijn… ik zou het zo doen.” Het is even stil. Dan gaat hij verder. “Het heeft me ook wel positieve dingen opgeleverd hoor. Maar het staat niet met elkaar in verhouding.”
Je leven kan je vatbaarder maken voor psychische problemen.
Binnen zijn werk probeert hij psychische aandoeningen meer bespreekbaar te maken. “Ik geloof dat iedereen wordt geboren met een bepaalde fysieke en mentale gezondheid. Je leven vormt je en kan je vatbaarder maken voor bijvoorbeeld psychische problemen.” De spiegelkaartjes, maar ook de ansichtkaarten met pakkende quotes, gebruikt Joeri vaak in de gesprekken die hij voert. “Ze zetten mensen aan het denken.”
LANGZAME OMSLAG
Binnen de politie ziet Joeri een heleboel mogelijkheden voor verbeteringen. “Het is zo belangrijk dat we kunnen voorkomen dat iemand voor 100% uitvalt. En daarvoor is het van belang dat we het bespreken als we heftige dingen meemaken.” Zo vertelt Joeri over de de-briefing na een groot incident. “Als de dienst tot 23.00 uur duurt en de de-briefing om 22.30 uur begint, dan kun je er van uitgaan dat het met iedereen “goed” gaat. Iedereen heeft dan andere prioriteiten. En dus gaan we over tot de orde van de dag.”
Van “gewoon maar doorgaan” gaan we nu langzaam naar “erover praten”.
Joeri geeft toe: “Ik heb zelf die fouten ook gezien en gemaakt. Op mijn bureau zie ik dat er nu langzaam een omslag komt. Van “gewoon maar doorgaan” gaan we nu langzaam naar “erover praten”. En natuurlijk is dat afhankelijk van de situatie, wie de de-briefing leidt en hoeveel mensen er zijn. Maar het begin is er. Op de bureaus waar mensen uitvallen als gevolg van psychische klachten, zie je langzaam dat er meer bewustzijn komt.”
INSIGNES EN ONDERSCHEIDINGEN
Het stigma dat rust op psychische aandoeningen begint binnen de politie langzaam iets te verminderen. Sinds 2013 is PTSS officieel erkend als beroepsziekte binnen de politie. Tegelijkertijd is dit nog maar het begin. “Als militairen op missie zijn geweest, krijgen ze vaak een onderscheiding of insigne”. vertelt Joeri. “Als ze door PTSS niet langer hun werkzaamheden kunnen uitvoeren, komen ze op een soort erelijst. En wij? Wij worden gewoon ziek ontslagen. Met een bloemetje en een boekenbon word je naar huis gestuurd.”
Enerzijds PTSS als beroepsziekte erkennen; anderzijds iemand ziek ontslaan. Het is behoorlijk tegenstrijdig. Zo is het volgens Joeri ook in de samenleving. “Psychische aandoeningen zijn wel bespreekbaar, maar er komt al heel snel een oordeel. ‘Ga maar iets leuks doen’ zeggen ze dan.”
ZIJN DROMEN BEDROG?
Als het aan Joeri ligt, gaat de politie haar personeel en hun welzijn op nummer één zetten. “Wij zijn de mensen die het moeten doen, zowel binnen als buiten. Als het met ons niet goed gaat, kunnen wij ons werk niet doen.”
Hij ziet dat er stappen worden gezet, maar het zouden er nog veel meer mogen zijn. “Ik zou willen dat op een dag alle vooroordelen wegvallen. Het is misschien niet realistisch, want verschillen zullen altijd blijven bestaan. Maar als er meer bekendheid komt, worden psychische aandoeningen bespreekbaar.”
