Roy merkt tijdens zijn opleiding tot hulpverlener hoe eenzijdig en vertekend het beeld is dat veel mensen hebben van de ggz. Bovendien lijkt binnen de opleiding een taboe te rusten op het bespreken van eigen ervaringen met psychische aandoeningen. Als het in colleges of werkgroepen gaat over onderwerpen die hem persoonlijk raken, besluit Roy het zwijgen te doorbreken.
Gedurende zijn opleiding wordt hij steeds opener. Hij vertelt over zijn eigen ervaring met psychische aandoeningen en de hulpverlening. Docenten pikken dit op, wat ertoe leidt dat ze hem vragen om colleges te geven waarin hij zijn verhaal vertelt.
Hij komt er daardoor steeds duidelijker achter wat hij wil: de combinatie van wat hij leert in de boeken, wat hij zelf heeft meegemaakt en de praktijkervaringen die hij opdoet tijdens zijn stages, inzetten. “Ik koos mijn stages heel bewust uit, zodat ik altijd bij een instelling terecht kwam waar ze open stonden voor ervaringsdeskundigheid”, vertelt hij. Ook volgde hij cursussen over ervaringsdeskundigheid. Zo profileert hij zich uiteindelijk tot hulpverlener met ervaringsdeskundigheid.
LANGZAAM NETWERK UITGEBREID
Hij deelt zijn verhaal eerst op zijn eigen school. Langzaam breidt hij zijn netwerk uit. Steeds meer scholen, bedrijven en instellingen vragen hem. Via Samen Sterk zonder Stigma heeft hij diverse trainingen kunnen volgen, zijn podium kunnen vergroten en meer mensen kunnen bereiken. Uiteindelijk leidt dit tot het opzetten van zijn eigen bedrijf. “Ik werk als zzp’er en geef gastlessen, workshops en hoorcolleges. Samen Sterk zonder Stigma heeft me hierbij enorm geholpen. Tijdens colleges en gastlessen ben ik heel open en gedetailleerd om studenten te stimuleren en te inspireren om op professionele manier gebruik te maken van hun eigen ervaringen.”
Binnen de hulpverlening merkt hij, als hulpverlener, dat collega’s amper over hun eigen psychische aandoeningen of die van hun naasten durven te spreken. Hij is dan ook degene die op de werkvloer stigma en zelfstigma bespreekbaar probeert te maken. “We moeten samen de taboesfeer doorbreken.”
BEWUST VAN ZELFSTIGMA
Ondanks zijn openheid, kent Roy ook zeker schaamte. Het enorme zelfstigma waar hij last van had, zorgde voor weinig zelfvertrouwen en de overtuiging dat hij niets waard was en niets kon. Ondanks de vele capaciteiten die hij heeft. “Het heeft lang geduurd voordat ik doorhad dat ik zoveel last had van zelfstigma.” Zijn omgeving is niet altijd even stimulerend. “Als ik op een verjaardag vertel dat ik mijn eigen bedrijf heb, krijg ik standaard de reactie ‘Dat hadden we niet verwacht’. Dat snap ik wel, want ze keken naar mij zoals ik naar mezelf keek. Maar het doet wel pijn.”
Ik leer steeds beter omgaan met mijn gedachtes rondom zelfstigma
Hoe heeft hij ervoor gezorgd dat hij nu wel trots is op wie hij is, en dit werk kan doen? Het blijkt een serie aan positieve gebeurtenissen te zijn die zich opstapelden: het vertellen van zijn verhaal en delen van ervaringen leverden succeservaringen op. Hij werd vaker gevraagd en ontwikkelt zo meer zelfvertrouwen. “Dusdanig dat ik nu gewoon afgestudeerd hulpverlener ben en na de zomer begin aan een master sociologie.”
Het reflecteren op zichzelf en bewust worden zijn zelfstigma speelden een grote rol. “Ik leer steeds beter omgaan met mijn gedachtes rondom zelfstigma. Deze staan nu meer op de achtergrond. Het feit dat ik afgestudeerd hulpverlener ben en mezelf op verscheidene manieren heb kunnen ontplooien, staat op de voorgrond.”
DANKBAAR VOOR ALLE LESSEN
“Ik ben niet blij met alle ervaringen die ik heb opgedaan. Ik heb veel dingen meegemaakt die ik niet mee had willen maken, maar ik ben wel heel dankbaar voor de lessen die ik heb mogen leren. Toen ik een jaar of 17-18 was, had ik geen idee welke richting ik op wilde met mijn leven. Dat was de periode waarin ik te maken kreeg met meerdere psychische aandoeningen. Ik raakte volledig de weg kwijt, maar het cliënt-zijn heeft me geïnspireerd om zelf ook hulpverlener te worden.”
Ik worstel me er wel doorheen
Zo maakte Roy van iets heel zwaars iets heel moois. Hij voelt zich sterker en merkt hoeveel veerkracht hij heeft. Of, zoals hij zelf zegt, “Ik worstel me er wel doorheen”. Misschien is dat wel de belangrijkste les: na moeilijke periodes kunnen er ook betere periodes komen. Roy is hiervan het levende bewijs.
