Wat is stigma?

Dit is stigma

Stigma is een sterk negatief label dat mensen ‘opgeplakt’ krijgen. Het beïnvloedt de manier waarop wij elkaar en ons zelf zien. Mensen met een psychische aandoening behoren tot de meest gestigmatiseerde groepen in de samenleving 70% van de mensen ervaart stigma’s.

Je kunt last hebben van het label dat jou wordt opgeplakt, maar ook als het om een naaste gaat. Zelfs bepaalde wetten, regels en procedures kunnen stigmatiserend werken. Bewustwording is de eerste stap om van deze stigma’s en vooroordelen af te komen. Stigma kan verschillende vormen hebben.

Zelfstigma

Zelfstigma noemen we ook wel geïnternaliseerd stigma. Als jij je je ‘label’ als belangrijk onderdeel van je identiteit ziet, dan kun je (onterecht!) geloven dat de negatieve beelden en vooroordelen kloppen. En dat ze op jou van toepassing zijn. Bijna de helft van de mensen met een psychische aandoening heeft te maken met zelfstigma. Lees hier meer over zelfstigma.

Publiek stigma

Hierbij gaat het om de opvattingen die mensen in de samenleving hebben. Bijvoorbeeld dat mensen alle mensen met een psychische kwetsbaarheid hetzelfde zijn, of minder competent of labiel zijn. Het gevolg kan zijn dat mensen afstand houden, en bijvoorbeeld liever geen (ex-)patiënt als vriend(in), partner, buur of werknemer hebben.

Bij publieke stigma’s spelen de media een belangrijke rol. Zo zie je soms dat kranten, websites en films mensen met een psychische aandoening neerzetten als onberekenbaar en gevaarlijk.

Structureel stigma

Bepaalde wetten, regels en procedures kunnen ook stigmatiseren. Denk aan verzekeraars die mensen met een psychische aandoening discrimineren. De invoering van een extra eigen bijdrage voor ggz-behandeling. Of de bepalingen rond autorijden bij bepaalde diagnoses. Ook een sollicitatieprocedure kan een stigmatiserend effect hebben.

Associatief stigma

Dit stigma kun je ondervinden als naaste van iemand met een psychische aandoening. Je merkt bijvoorbeeld als ‘partner van’ dat de omgeving jou ook uit de weg gaat. Of je houdt als ‘dochter van’ de psychische aandoening van je moeder liever geheim. Als naaste kun je je buitengesloten of onbegrepen voelen. Soms houden mensen je verantwoordelijk of nemen ze je situatie niet serieus.