Door: Lotte Knoppien
Sinds een half jaar werk ik als docent Nederlands in het Voortgezet Onderwijs, op een vmbo-school in het noorden van het land. Het had wel wat voeten in de aarde om te komen waar ik nu ben. Ik heb namelijk ADD en heb een lange weg bewandeld.
LABELTJES
Ik begon als leerling op het vmbo, heb heel wat (verkeerde) studiekeuzes gemaakt en ben nu bezig mijn tweede hbo-diploma te halen. Ondertussen werkte ik op veel plekken, voornamelijk in callcenters en op marketingafdelingen. Nu ik in het vmbo werk, lijkt het cirkeltje weer rond. Dit is de plek waar ik thuishoor en met name omdat ik veel van mijzelf als kind terug zie in mijn leerlingen. Veel kinderen bij mij op school hebben een ‘labeltje’, van autisme tot ADHD en van depressies tot eetstoornissen.
‘Misschien had ik betere en meer weloverwogen keuzes kunnen maken…’
Ik ben tegenover mijn leerlingen heel open over mijn eigen stoornis. Bij mij werd de diagnose ADD pas op mijn 26ste gesteld en ik ben ervan overtuigd dat veel leed me bespaard zou zijn als ik eerder wist waarom ik anders functioneer dan een ander. Dan had ik dingen anders aan kunnen pakken en wellicht had mijn omgeving en met name mijn leerkrachten meer begrip voor mij gehad. Misschien had ik betere en meer weloverwogen keuzes kunnen maken en vooral: was ik niet zo vreselijk onzeker over mezelf en mijn capaciteiten geweest.
MINDER SLIM
Die onzekerheid zie ik ook bij mijn leerlingen. Ze zijn zich er terdege van bewust dat ze op het vmbo zitten en zien zichzelf als minder slim dan anderen. Een eventuele stoornis helpt dan natuurlijk niet mee en helemaal niet als je ook nog het gevoel hebt dat je er niet over kunt praten. Daarom pleit ik echt voor meer openheid in het onderwijs als het gaat om de psychische gesteldheid en laten wij als docenten daar het voortouw in nemen. Wij zijn geen supermensen, ook wij hebben onze achtergrond en hebben soms veel moeten doorstaan.
OPENHEID
Ik merk dat mijn openheid de band met mijn leerlingen ten goede komt. Met name de leerlingen die ADD of ADHD hebben, komen naar me toe om te vragen hoe ik met bepaalde dingen omga. Ik kan alleen maar hopen dat het feit dat ook ik, de docent, last heb van concentratieproblemen en stemmingswisselingen, bijdraagt aan het zelfvertrouwen van mijn leerlingen. Daarbij is het mijn doel om ze te laten inzien dat je stoornis geen beperking hoeft te zijn. Ik wil ze meegeven dat het feit dat je anders functioneert niet betekent dat je niet functioneert.
‘Als docenten kunnen we een voorbeeld zijn voor leerlingen, ook als het gaat om het doorbreken van taboes en stigma’s.’
En ja, natuurlijk zijn er collega’s en misschien ook leerlingen die mijn ADD als een zwakte zien, maar dat is voor mij geen reden om te doen alsof het er niet is. Als docenten kunnen we een voorbeeld zijn voor leerlingen, ook als het gaat om het doorbreken van taboes en stigma’s. Hoe mooi is het als je jezelf daarbij als uitgangspunt kunt nemen?
